Een zelfoogstboerderij in een stedelijke context van Eeklo: ‘De Moeiakker’. We gingen op bezoek bij Mauri en Simon.
Community Supported Agriculture (CSA)
De Moeiakker is een zelfoogstboerderij die werkt volgens de principes van CSA (Community Supported Agriculture). Dit is een vorm van landbouw die gedragen wordt door de gemeenschap, met respectvolle samenwerking tussen boer en deelnemers. Als deelnemer ben je betrokken bij het reilen en zeilen van het landbouwbedrijf en neem je verantwoordelijkheden op. Het is een ecologische samenwerking die zorg draagt voor bodem en milieu en voor de gezondheid van de consumenten. Dankzij een jaarabonnement en voorafbetaling van de deelnemers heeft de boer een vast inkomen en weet hij hoeveel hij kan investeren in zijn bedrijf. Je deelt dus ook mee in het landbouwrisico.
Opstart in Eeklo
Grenzend aan het stedelijk natuurontwikkelingsgebied ‘De Lange Moeiakker’ (tussen de Moeie en de Tieltsesteenweg) bood de stad Eeklo een paar jaar geleden een stuk grond in erfpacht aan, bedoeld voor een ecologisch project. De bijhorende woning en schuur werden te koop aangeboden. Mauri Boute en Simon Van Damme zagen hierin een mooie opportuniteit, dienden een voorstel in, mochten van de stad de grond voor 30 jaar pachten en kochten de woning en de stal. “We bouwden een grote tunnelserre en onze droom begon werkelijkheid te worden: een ecologische zelfoogstboerderij.”
Om het project te starten werd gerekend op 90 die zich zouden abonneren voor een jaar oogstplezier. “Maar al vlug waren 150 personen ingeschreven,” vertelt Mauri. “Omgerekend naar volwassen consumenten zijn er dat 130, want er zijn heel wat jonge gezinnen die meedoen. We kunnen rendabel werken als we tussen de 200 en 250 volwassenen hebben. In de lente van 2019 was de eerste oogst aangebroken, met een mooi resultaat!”
Het jaar rond
Met een abonnement oogst je het volledige jaar rond groenten op het veld en in de serre. Boeren Mauri en Simon zaaien, planten en onderhouden de akker. Je eet dus niet alleen vers en lokaal, maar ook lekker en gezond! “Ook in de wintermaanden kan er nog volop geoogst worden, vooral prei, veel kolen, rode biet en ook witloof. De laatste wintergroenten en de nieuwe lenteoogst overlappen elkaar. Er is nooit en periode dat er helemaal niets te oogsten is dankzij onze de serre, maar eigenlijk is de periode rond februari-maart van nature de vastenperiode, bepaald door de natuur en gebruikt in de godsdienstkalender,” komen we te weten.
Vraag en aanbod
Mauri: “In het begin is het nog wat zoeken naar de juiste hoeveelheden en variatie in het aanbod. Maar het grote voordeel van de samenwerking tussen ons en onze deelnemers is dat er overlegd kan worden. Na een evaluatie wordt het aanbod voor volgend jaar bijgestuurd naargelang de vraag van de deelnemers. Hierdoor wordt het aanbod van bij het begin afgestemd op de vraag en is er dus geen overaanbod in het algemeen of van een bepaalde groente in het bijzonder.” Er wordt voor volgend oogstjaar (1 mei 2020 tot 30 april 2021) trouwens een grotere oppervlakte beteeld op een extra stuk grond. Dan zijn ook een honderdtal extra abonnees welkom.
Van veld tot bord
Er wordt dus gezorgd voor een biologisch, lokaal en seizoensgebonden aanbod, afgestemd op de consument. Maar bovenal blijven de groenten vers bewaard op het veld zelf, waardoor koelinstallaties en transporten vermeden worden. Er zijn geen verpakkingen nodig en er is geen productie en aanbod van allerhande groenten die niet verkocht geraken.
Sociaal gebeuren
“Naast een boerderij waar je verse en lokale groenten kan oogsten, is onze boerderij een plaats waar deelnemers elkaar ontmoeten en waar je kan genieten van de rust. Bovendien vervult de zelfoogstboerderij een belangrijke sociale functie, zeker voor de bewoners van de serviceflats in de buurt. Jonge gezinnen komen in het weekend oogsten met hun kinderen, die leren om respectvol om te gaan met voedselproductie.”
Ook krom is een vitaminebom!
In het klassieke productiesysteem worden massaal groenten weggegooid die niet voldoen aan de ‘maatstaf’ die door supermarkten wordt gehanteerd. Op de Moeiakker wordt er echter niet gediscrimineerd: “Lang, dun, krom of scheef, het smaakt evenzeer”, is hier de leuze. “Door zelf te oogsten krijgen de mensen meer respect voor de groenten en zullen ze minder snel ‘rare’ groenten weggooien.“
Een mooie kringloop
Soms zijn er toch overschotten, of is er bijvoorbeeld de venkel die veel te snel opschiet door de warme zomer. Maar ook daar weet het jonge landbouwerskoppel iets op: “Die venkel mag dan in bloei komen, wat weer goed is voor de biodiversiteit en voor de insecten, onze natuurlijke plaagbestrijders. Daarna mogen de varkens wel eens hun gang gaan om de restjes op te eten. Wat ze niet lusten, wordt ter plaatse gecomposteerd door de resten lichtjes in te werken.” Door het gebruik van groenbemesters en biologische geitenmest is geen bijkomende chemische bemesting nodig. Het inzaaien van bodemverbeteraars zorgt voor een gezonde en levendige bodem met een goede huishouding op lange termijn.
En zo is de cirkel rond!
